کمتر کسی است که حتی نام ارز دیجیتال و کریپتو را شنیده باشد اما اسم استیبل کوین یا معروف ترین آن، تتر (Tether) به گوشش نخورده باشد. قرار است در این مقاله شما را بیشتر با استیبل کوین‌ها آشنا کنیم. پس در ادامه با دراگون موبایل همراه باشید.
مقدمه:
استیبل کوین (Stable coin) یا ارز دیجیتال پایدار یکی از انواع ارزهای دیجیتال است که در چند سال اخیر روانه بازار شده است. هدف از طراحی استیبل کوین‌ها مقابله با نوسانات ذاتی موجود در قیمت ارزهای رمزنگاری شده است. اگر بخواهیم رو راست باشیم دیگر دنیای کریپتو بدون استیبل کوین‌ها نمی‌تواند روی پا بایستد. حتما قبلا درباره شکست پروژه استیبل کوین ترا لونا (Terra) هم چیزی شنیده‌اید. فروپاشی استیبل کوین این پروژه آسیب بسیار شدیدی را هم به بنیاد توسعه دهنده آن و هم به کل بازار وارد کرد. علل اهمیت فوق العاده زیاد این استیبل کوین‌ها را در ادامه این مقاله با هم بررسی می‌کنیم.
استیبل کوین چیست؟
ارز دیجیتال باثبات یا Stablecoin یک نوع کریپتوکارنسی است که نوسان قیمت رمزارزها را ندارد. این نوع از ارزهای دیجیتال راهکاری ساده و امن برای انجام تراکنش‌های مالی هستند. ارزش Stablecoin به یک دارایی یا کالای پایدار وابسته بوده و همواره به پشتوانه آن گره خورده است.
ذات استیبل کوین‌ها اینست که ارزششان همواره ثابت و تقریبا همیشه برابر با مقدار ثابتی باشد. معروف‌ترین استیبل کوین‌های موجود در بازار معمولا ارزش ثابتی برابر با ۱ دلار دارند. معامله‌گران و سرمایه گذاران با این دیدگاه که با خرید این رمزارزها سرمایه‌شان ثابت می‌ماند اقدام به خرید این ارزها میکنند. برای همین نوسان در آنها چیزی بسیار رعب آور است؛ هیچ کس انتظار دیدن نوسان را در استیبل کوین خود ندارد. اما در طول سالیان گذشته این اتفاق چندین بار در بازار افتاده است.
چرا استیبل کوین‌ها مهم هستند؟
بالاتر گفتیم که جهان کریپتو بدون استیبل کوین‌ها عملکرد خود را از دست خواهد داد. اما چرا؟
چند مورد از ویژگی‌های استیبل کوین‌ها که آن را بسیار پراهمیت کرده است:
- نوسان نزدیک به صفر: همانطور که گفتیم، نوسانات این ارزها نزدیک به صفر است. اگر باقی رمزارزها مانند کشتی و قایق‌هایی باشند که در اقیانوس بازار نوسان میکنند، استیبل کوین حکم ناو جنگی قدرتمند و غیرقابل نفوذ را دارد. اگر استیبل کوینی نتواند ارزش ثابت خود را حفظ کرده و با نوسان غیر معمولی مواجه شود بدون شک دوام نمی‌آورد و با ترس شدید و فشار فروش جامعه خود مواجه شده و اگر نتواند مجددا قضیه را جمع کند محکوم به شکست خواهد بود. شکست یک استیبل کوین با مارکت کپ نسبتا بالا، میتواند تمام بازار را به ترس فروبرده و باعث نزول اکثریت رمزارزها شود. چون کسی که مالک یک استیبل کوین است انتظار نوسان ندارد؛ بنابراین اگر سرمایه آنها نابود شود، قشر بزرگی از معامله‌گران و سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- توانایی نگهداری سرمایه در همان بازار، به جای انتقال آن به حساب بانکی: وجود استیبل کوین‌ها است که به ما اجازه می‌دهد بدون نیاز به برداشت از حساب صرافی، سرمایه‌ای را که نمی‌خواهیم فعلا با آن معامله‌ای بکنیم را بدون نوسان نگاه داریم. هنگامی که برای مدتی قصد انجام معامله نداریم اما نمی‌خواهیم آن سرمایه را به حساب بانکی خود منتقل کنیم و بعدا مجددا به حساب صرافی واریز کنیم، این استیبل کوین‌ها هستند که ما را نجات می‌دهند. واحد پول کشور ما هرچه باشد میتوانیم با خرید استیبل کوین، سرمایه خود را آماده معامله داشته باشیم ( البته کشور خودمونو نبینید همش دلار بالا پایین میشه! مردم کشورهای دیگه همچین نوسانات غیر عادی رو ندارن و این موضوع براشون یه مزیت بزرگه )
- پرداخت و انتقال های داخلی و خارجی و حوالجات: انجام تراکنش‌ها با دارایی‌های دیجیتال کارآمدتر، سریع‌تر و ارزان‌تر از راه‌حل‌های فعلی مانند سویفت است که در آن تسویه حساب چند روز به طول می‌انجامد و نیاز به دخالت پرهزینه موسسات مالی واسطه دارد که همگی سهم خود را از مبلغ ارسالی برداشته و ممکن است طرف‌های تراکنش را درگیر پرونده‌های حقوقی جدی کنند. با استیبل کوین‌ها هم نگران نوسان دارایی نیستیم، هم میتوانیم بدون هیچگونه دردسری مبالغ بالایی را جهت حواله، پرداخت هزینه کالا و یا دریافت حقوق جابجا کنیم. به طور مثال فردی که در خارج از کشور شاغل است به راحتی میتواند با ارسال استیبل کوین، پول خود را جابجا کند.
* بیشتر بخوانید: شاخص ترس و طمع چیست؟ *
انواع استیبل کوین ها:
دسته‌بندی استیبل کوین‌ها براساس نوع پشتوانه آنها صورت می‌گیرد. در ادامه به بررسی کامل هریک از مدل‌های استیبل کوین با پشتوانه‌های رایج می‌پردازیم:
- استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات: این نوع از استیبل کوین از رایج‌ترین انواع استیبل کوین‌هاست. در حال حاضر، ارز فیزیکی به‌دلیل مقبولیت بالا و داشتن پشتوانه دولتی بیشترین تراکنش مالی را دارد؛ از این‌رو استفاده از این پشتوانه برای استیبل کوین سبب اعتماد بیشتر کاربران می‌شود. ارز فیزیکی، پول ملی کشوری است که آن را صادر کرده و درواقع همان پول کاغذی موجود در کیف پول و حساب بانکی شماست. نمونه‌هایی از ارزهای فیزیکی عبارت‌اند از USD، EUR، CHF،GBP و JPY. «استیبل کوین با پشتوانه ارز فیزیکی ۱:۱، به این معناست که ۱ دلار استیبل کوین معادل ۱ دلار ارز فیزیکی است. این استیبل کوین، درواقع ساده‌ترین و البته متمرکزترین نوع آن است»
- استیبل کوین با پشتوانه کالا: این دسته از استیبل کوین‌ها توسط کالاهای قابل‌تبدیل به پول پشتیبانی می‌شوند و برای انجام معاملات در همان بازار، قابل تعویض هستند. متداول‌ترین کالایی که برای وثیقه در این نوع از معاملات استفاده می‌شود، طلاست. فلزات گران‌بهایی مانند طلا در بیشتر موارد ذخیره ارزش خوبی به شمار می‌آیند؛ زیرا در مقایسه با سایر دارایی‌ها ارزش خود را به‌خوبی حفظ میکنند. برای استیبل کوین با پشتوانه طلا، یک کوین نشان‌دهنده مقدار مشخصی طلاست (برای مثال، ۱ توکن برابر با ۱ گرم طلاست). خود طلای فیزیکی نیز در این نوع از معاملات، معمولاً نزد شخص ثالث و مطمئنی ذخیره می‌شود. با اینکه این نوع از استیبل کوین‌ها به اندازه نوع قبل محبوب نیستند، برای کسانی که به‌دنبال معامله توکن‌هایی با پشتوانه ملموس و دارای ارزش واقعی مانند فلزات گران‌بها هستند، جایگزین مناسبی محسوب می‌شوند.
- استیبل کوین با پشتوانه رمزارزها: این نوع از استیبل کوین‌ها را سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکنند که این ارزها معمولاً کریپتوکارنسی‌هایی با سرمایه بازار عظیم مانند بیت کوین (BTC) یا اتریوم (ETH) هستند. به‌طور معمول، این نوع از استیبل کوین‌ها به‌جای اینکه تنها توسط یک ارز پشتیبانی شوند، ترکیبی از ارزهای دیجیتال پشتوانه آنها هستند. این ویژگی ریسک بیشتری را به وجود می‌آورد؛ زیرا ریسک نوسان یک کریپتوکارنسی خاص بسیار بیشتر از ریسک ترکیبی از کریپتوکارنسی‌هاست. همچنین استیبل کوینی که توسط یک ارز دیجیتال خاص پشتیبانی شود، معنای چندانی ندارد؛ چراکه کریپتوکارنسی‌ها به‌شدت نوسان دارند و نمی‌توانند یک ذخیره‌کننده با ارزش خوب باشند.
-
استیبل کوین بدون پشتوانه: این نوع از استیبل کوین‌ها از هیچ دارایی به‌عنوان پشتوانه استفاده نمی‌کنند و عملکردشان مانند سیستم بانک مرکزی است. درواقع از مکانیسم توافقی برای افزایش یا کاهش عرضه توکن‌ها استفاده میکنند که مانند فرایند چاپ اسکناس بانک‌های مرکزی است. با افزایش تقاضای کل، عرضه جدیدی برای استیبل کوین‌ها ایجاد می‌شود تا قیمت به سطوح پایدار قبلی بازگردد. هدف اصلی این است که تا حد ممکن قیمت استیبل کوین به ۱ دلار نزدیک شود.
- استیبل کوین با پشتوانه فیات+رمزارز: این گونه پشتوانه تقریبا جدید است و با روشی الگوریتمی-کسری کار می‌کند. درواقع هم پشتوانه فیات(یا استیبل کوین دیگری که پشتوانه فیات دارد) و هم توکن حاکمیتی دارد. اولین استیبل کوینی که چنین رویکردی را پیش گرفت استیبل کوین FRAX بود.