مقدمه:
احتمالا در هنگام پیگیری موضوعات کریپتو به کلمه دائو (DAO) برخوردهاید، اما آیا میدانید دائو یعنی چه و یا مخفف چیست؟ پروژههای مطرح بازار کریپتو که با رویکرد دائو اداره میشوند کدامها هستند؟ ویژگیهای این پروژهها چیست؟ و… . برای پاسخ به این سوالات و آگاهی بیشتر در ادامه مقاله با دراگون موبایل همراه باشید.
دائو (DAO) چیست؟
معنا و مفهوم دائو:
کلمه DAO مخفف Decentralized Autonomous Organization به معنای سازمان خودگردان غیرمتمرکز است. درواقع پلتفرمی است که به صورت یک سازمان مستقل و خودمختار، غیرمتمرکز و اتوماتیک عمل میکند. چنین سازمانی به علت غیرمتمرکز بودن تمامی تصمیمات و سیاستهای خود را با تکیه بر جامعه خود به هدف میرساند. در تعریف ساده میتوان گفت دائو سازمانی است که در آن هر عضو جامعه، فارغ از سمت حق رای یکسان در تصمیمات و سیاستها دارد. بنابراین هیچ یک از اعضای شرکت قدرت تصمیمگیری مؤثرتری نسبت به سایرین نداشته و نمیتواند روی عملکرد و تصمیم دیگران تغییر ایجاد کند. در حالی که سازمانها و شرکتهای دیگر چنین رویکردی ندارند.
هر دائو (DAO) یک یا چند توسعه دهنده دارد که کد آن را مینویسند و سازمان را متولد میکنند. اما اداره و مالکیت آن به طور غیرمتمرکز بر عهده کل جامعه آن است. تمام فعالیتها و نوع ارتباط افراد در یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز توسط یک پروتکل خودکار و متنباز کنترل میشود. استفاده از فناوری بلاک چین و قرارداد هوشمند و ابزاری مثل توکن حاکمیتی باعث میشود که هزینهها به شفافترین وجه ممکن باشند و جامعه در تصمیمگیریها با استفاده از توکنهای شبکه شرکت کند.
تاریخچه:
معروفترین دائو توسط سه شخص به نامهای استفان توال (Stephan Tual)، سایمون ینش (Simon Jentzsch) و کریستوف ینش (Christoph Jentzsch) در سال 2016 ایجاد شد. کد کامپیوتری پشتیبان سازمان به وسیله کریستوف جنتچس نوشته شد و بهطور عمومی در گیت هاب منتشر شد. آنها نام سازمان خود را The DAO گذاشتند و شروع به جذب سرمایه کردند.
پس از حدود سه هفته مبلغی حدود 150 میلیون دلار سرمایه جذب شد. اما در 17 ژوئن همان سال یک هک گسترده باعث شد که تقریبا یک سوم ارزش سرمایه به میزان تقریبی 50 میلیون دلار به سرقت برود. این اتفاق نهتنها بهضرر توسعهدهندگان و سرمایهگذاران The DAO تمام شد، بلکه لطمه بزرگی را هم به اعتبار اتریوم وارد کرد؛ تا حدی که اتریوم تصمیم گرفت برای جبران خسارت سرمایهگذاران یک هارد فورک اجرا کند. ازآنجاکه همه اعضای جامعه اتریوم با این هارد فورک موافق نبودند، بلاک چین اتریوم به دو زنجیره مستقل به نامهای اتریوم و اتریوم کلاسیک تبدیل شد.
با این وجود و مخالفتهای جامعه کریپتو درباره دائو در سال 2016، امروزه بسیاری از پروژههای موفق در این پلتفرم فعالیت میکنند و در جامعه کریپتو نیز حامیان و موافقان بسیاری دارد.
*هم اکنون مقاله معرفی رمز ارز دوج کوین را در سایت دراگون موبایل بخوانید*
دائو (DAO) چگونه کار میکند؟
شاید برای شما سوال باشد که جامعه یک دائو را چه کسانی تشکیل میدهند؟ دائوها معمولا با ابزاری به نام «توکن حاکمیتی» کار خود را پیش میبرند؛ بدین صورت که هر کس که صاحب تعدادی از آن توکنها باشد عضو آن جامعه نیز هست.از صرافیهای غیرمتمرکز گرفته تا پلتفرمهای وامدهی غیرمتمرکز و صنعت بازی و پلتفرمهای پخش ویدیو و موسیقی و هر مجموعه دیگری که خدماتی را بهصورت غیرمتمرکز و بر بستر بلاک چین ارائه میکند، همگی میتوانند یک دائو محسوب شوند. یک مثال آن که چندی پیش دربارهاش مفصل صحبت کردیم دائوی Ape Foundation است که توکن حاکمیتی آن ایپ کوین (Ape Coin) است. یعنی دارندگان ایپ کوین میتوانند در تصمیمات این دائو و در رای گیریها شرکت کنند.
ویژگیهای دائو:
- در پلتفرم دائو هیچ شخصی به عنوان مالک و یا مدیر پروژه نیست و همه اعضا قدرت تصمیم گیری دارند. این ویژگی عدالت را در سیاستهای سازمان برقرار میکند.
- همانطور که در قسمت تاریخچه گفته شد، دائو شامل کدهایی در بستر بلاکچین است که در قالب قرارداد نوشته میشود. اما حساسیت این کدها به قدری بالاست که اگر در نوشتن آن خطایی رخ دهد میتواند منجر به اتفاقات ناگواری برای آن جامعه شود.
- معمولا در پروژه های دائو، برای مطرحکردن یک پیشنهاد جدید و همچنین رای دادن به یک طرح، باید مقدار مشخصی از توکن بومی را مصرف کرد؛ همین عامل سبب میشود که اعضا قبل از تصمیمگیری خوب آن را ارزیابی کنند. در نتیجه از اتلاف زمان برای بررسی طرحهای کم ارزش جلوگیری میشود.
- به دلیل غیرمتمرکز اداره شدن این پروژهها ممکن است دولتها با آن مشکل داشته باشند. زیرا این تصمیمات تک تک اعضاست که پروژه را پیش میبرد و یک فرد نمیتواند با دولتها به عنوان نماینده یا مالک معاملهای کند.
*هم اکنون مقاله معرفی توکن فگ را در سایت دراگون موبایل بخوانید*
معرفی چند پروژه موفق دائو:
یونیسواپ (Uniswap) :
صرافی مشهور یونیسواپ (Uniswap) یکی از دائوهای موفق بازار کریپتو است. این صرافی در سپتامبر سال 2020 توکن حاکمیتی خود به نام UNI را عرضه کرد.
آوی (Aave) :
آوی یک پلتفرم وامدهی است که کاربران آن میتوانند داراییهای دیجیتال خود را وام بدهند و یا وام بگیرند. توکن حاکمیتی آن نیز AAVE نام دارد. در سال 2017 این توکن با نام ETHLend عرضه شد و بعدها به نام کنونی تغییر یافت.
آراگون (Aragon):
آراگون پلتفرمی است که علاوه بر اینکه خود یک دائوست، در تلاش است بستری را فراهم کند تا کاربران بتوانند DAO مخصوص خود را روی آن بسازند. یعنی اکوسیستمی که در آن ابزارهای تشکیل دیگر دائوها فراهم شده تا بتوانند با هم در ارتباط باشند و ساختار خاصی را رعایت کنند. توکن حاکمیتی آن نیز ANT نام دارد.